انجمن علمی جنگلبانی ایران درباره “طرح کاشت یک میلیارد نهال” بیانیه ای صادر کرد. در این بیانیه با اشاره به اینکه “درخت داری، از درخت کاری مهم تر است”؛ تاکید کردند که تجربه نشان داده است هر نوع درختکاری بدون تهیه طرح، محکوم به شکست خواهد بود. این بیانیه همچنین ضمن تاکید بر این نکته که اصل کاشت نهال در جهت کاهش فرسایش خاک، تولید و جذب آب، پالایش آلایندهها، زیبایی منظر، ترسیب کربن و توجه دادن آحاد جامعه و مسئولین ارشد کشور به این سنت قدیمی ایرانی، بسیار پسندیده است هشدار داده شده که رویکرد پوپولیستی و شعارگونه بدون پشتوانه علمی آسیب زاست. متن کامل این بیانیه در ادامه منتشر می شود.
به گزارش سهندمیزخبر به نقل از سلامت نیوز، متن کامل بیانیه “انجمن علمی جنگلبانی ایران” بدین شرح است: برنامه ریزی برای حفاظت از رویشگاه های جنگلی طبیعی و نیز حفظ، احیا و توسعه جنگل کاری های سابق، اولویت مهم تر از نهال کاری در مکان های جدید است. آسیب شناسی و تحلیل طرحهای بیولوژیک انجام شده و احیا و توسعه جنگل، در هر منطقه رویشی نیازمند تهیه طرح جنگل کاری ( با تاکید مدت دار ) است که در آن کنترل، پایش و ارزیابی دیده شود. تجربه نشان داده است که هر نوع درختکاری بدون تهیه طرح محکوم به شکست خواهد بود.
انجمن علمی جنگلبانی ایران معتقد است:
اصل کاشت نهال در جهت کاهش فرسایش خاک، تولید و جذب آب، پالایش آلایندهها، زیبایی منظر، ترسیب کربن و توجه دادن آحاد جامعه و مسئولین ارشد کشور به این سنت قدیمی ایرانی، بسیار پسندیده است ولی رویکرد پوپولیستی و شعار گونه بدون پشتوانه علمی و توصیه های ذیل آسیب زاست.
مکان یابی مناطق جنگل کاری بر اساس اصول علمی و آمایش منطقه صورت پذیرد و در امر جنگل کاری در رویشگاه های جنگلی موجود ابتدا می بایست نسبت به حفاظت، احیا و غنی سازی رویشگاه ها و در اولویت بعدی نسبت به توسعه جنگل اقدام شود.
بسیاری از نهال های کاشته شده قبلی بنا به دلایل مختلف از بین رفتهاند یا با رشد کم در حال اضمحلالند. برای نگهداشت نهال ها برنامه ریزی اولویت دارد. درخت داری از درختکاری مهم تر است . برای استقرار بهینه نهال های غرس شده و کاهش تلفات برنامه و طرح مدون مبتنی بر تجارب گذشته مورد نیاز است. در انتخاب نوع گونه، متناسب با هر منطقه رویشی از گونه ها و اکوتیپ های بومی آن منطقه با ملاحظات بوم شناختی و رعایت مراحل توالی و ترجیحا از گونه های پیشگام و الگوی کاشت آمیخته استفاده گردد.
حذف چرای دام از عرصه های جنگلی و جنگلکاری ها ضرورتی اجتناب ناپذیر است و در صورت حذف دام بسیاری از رویشگاه های جنگلی کشور به سرعت و طبیعی و درصورت بذرکاری از گونه های مادری موجود، توانایی بازسازی و احیا را دارا هستند. از وزارت جهاد کشاورزی که با بی توجهی به حضور چندین میلیون واحد دامی در عرصه های جنگلی و پشتیبانی و اجرای ناقص از طرح های آسیب زایی همچون اسکان دام و علی الخصوص حذف نام جنگل از عنوان سازمان متولی پیشقدم است تقاضا داریم همتی که برای طرح کاشت نهال دارد را برای تعین تکلیف دام های موجود در جنگل بعنوان عامل اصلی جلوگیری از تجدید حیات و استقرار نهال است بگمارد.
–در مناطق خشک و نیمه خشک به منظور بالا بردن درصد موفقیت جنگل کاری ها حتما از گونه های خشکی گرای بومی با مبدا مشخص و ترجیحا مایکوریزدار استفاده گردد.
آب مورد نیاز برای طرح، منابع اعتباری کافی و برنامه ریزی برای تولید این حجم از نهال باید مورد ارزیابی و اهتمام ویژه قرار گیرد. همچنین می بایست به مقوله نیاز آبی و ارتباط آن با بیلان آبی حوضه با توجه ویژه به نگاه نقادانه دیگر ذینفعان مورد نظر قرار گیرد.
توجه به مقوله بذرکاری علاوه بر نهالکاری و نیز نهالکاری با استفاده از بذور با اصالت و به دست آمده از محاوط بذر گیری با انجام تیمارهای خاص مقابله با خشکی در نهالستان و ایجاد آمادگی برای کاشت در مناطق خشک و نیمه خشک ضرورت دارد.
پیشنیاز اجرای کلیه پروژه های بیولوژیک و غیربیولوژیک همانند جنگلداری، مرتعداری و آبخیزداری و هر گونه برنامه نهالکاری، تهیه طرح مبتنی بر تعریف اهداف مشخص، برنامه مکانی و زمانی دقیق و همراه با پیوست اجتماعی اقتصادی و ارزیابی محیط زیستی است.
توجه به مقوله مالکیت اراضی و تهدید های مربوطه و تمهیدات لازم جهت حفظ مالکیت ملی در نظر گرفته شود تا برنامه های درختکاری ها با سوء استفاده منجر به تغییرکاربری و تملک اراضی نشود.
جنگلبان، باغبان نیست، بزرگترین نگرانی پیش رو در لوای طرح های ملی و تجربه تلخ طرح های طوبی، زیتون، کشت در اراضی شیبدار، کشت در زیر آشکوب، با شعارهایی همچون تولید، نهالکاری برای حافظین منابع طبیعی و ثروت های عمومی ملت ایران زمین خواری و سواستفاده از اراضی ملی است.
استفاده از نتایج فعالیتهای علمی دانشگاه ها، موسسات تحقیقاتی و شرکت های دانش بنیان به منظور استقرار بهینه نهال های غرس شده.
کاهش وابستگی به منابع مالی دولتی در اجرای طرح و تقویت بخش اجتماعی طرح که جلب مشارکت مردمی است. راه اندازی کارزارهایی برای کاشت نهال در دنیا نیز معمول است . مردمی کردن واقعی طرح با استفاده از ظرفیت دفاتر مرتبط با مشارکت مردم، روابط عمومی و شبکه های اجتماعی و فعالین منابع طبیعی و محیط زیست به منظور پیدا نمودن راهکارهای مشارکت مردمی و استفاده از ظرفیت بالای دانش فنی و اجتماعی داخل در کنار تجارب بین المللی پویش مردمی کاشت نهال بسیار سازنده خواهد بود.
برای استحصال رطوبت و حفاظت از رطوبت از تدابیر و فناوری هایی که در سطح آکادمیک و اجرایی بسیار به آن پرداخته شده و تجارب ارزنده ای موجود است، استفاده گردد .
حفاظت از عر صه های ملی و تامین نیروهای قرقبانی باید به جد در قالب برنامه مدیریت طرح جنگلداری باشد و در سر لوحه کارها قرار گیرد. سازمان متولی منابع طبیعی کشور به عنوان یک نهاد حاکمیتی در سطوح مختلف با کمبود نیروی انسانی مواجه است و ضرورت دارد جذب کارشناس و قرقبان در برنامه قرارگیرد.
برنامه پایش وضعیت جنگل کاری ها، نگهداری، واکاری، دوباره کاری وملاحظات پرورشی آینده نهالهای کاشته شده و سازمان متولی آن بایستی کاملا مشخص و مدون باشد.
با تجدید احترام
علی بناگر
رییس “انجمن علمی جنگلبانی ایران”